حتی اگر اخبار راهم دنبال نمی کنید اما حتما خبر اختلاس فولاد مبارکه به گوشتان خورده است. و حتما شنیده اید که رقم اختلاس 91 هزار میلیارد بوده است. این رقم اعلام شده فقط برای 3 سال است.
اما آیا این رقم واقعی است؟ چگونه چنین رقم بزرگی در یک شرکت دولتی اتفاق می افتد؟
به دنبال مطالعه اقتصاد هستید؟ کتاب اقتصاد خرد را به صورت رایگان مطالعه کنید
در ادامه به این سؤالات پاسخ می دهیم ..
خبر از کجا آمد؟
خبر گذاری تسنیم گزارش تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه اصفهان را منتشر کرد. 90 عنوان تخلف در این گزارش ذکر شده است. این گزارش 300 صفحه ای موجب شد این خبر حائز اهمین بشود.
بزرگترین رقم اختلاس در ایران
عدد 91 هزار میلیارد تومان، هرکسی را به فکر فرو می برد که با این پول چه خدماتی می شد انجام داد.
اختلاس ها از سال 90 تا 1400 بدین شرح است: خاوری (3هزار میلیارد تومان)، زنجانی (هزار و 200 میلیارد)، محمد رضا رحیمی (2 میلیارد و 850 میلیون)، سعید مرتضوی (هزار میلیارد)، پتروشیمی (6.6 میلیار یورو) ،صندوق فرهنگ (8 هزار میلیارد)
این اختلاس ها در کنار رقم 91 هزار میلیارد اصلا به چشم نمی آیند. این مبلغ به دلار 3.5 میلیارد دلار می شود که از ثروت ترامپ هم بیشتر است
این رقم اختلاس واقعی است؟
حتما از خودتان پرسیده اید چگونه در طی 2 سال چنین اتفاق بزرگی افتاده و کسی خبر دار نشده است؟ نهاد های ناظر کجا بوده اند؟
این که چرا نظارتی نبوده مشخص نیست. اما سؤالی مهم هست که مگر مجلس وظیفه اش نظارت و کشف اختلاس است؟
نمایندگان مجلس تخصص در کشف اختلاس و تخلف ندارند، و ممکن است با ارقام غلط فضای جامعه را مشوش کنند در حالی که بعضی از این اعداد اصلا فساد نیستند.
اصلا اسم این کشف نیست زیرا بررسی این اعداد برای عموم مردم قابل مشاهده است.
چرا مجلس شروع به تحقیق کرد؟
دلیل اصلی تحقیق مجلس این بود که می خواستند بدانند چرا مدیران بازنشسته در این مجموعه فعالیت داشتهاند؟
7 دلیل دیگر دلایل فرعی بودند:
- 1) دلیل انعقاد قرارداد با ترك تشریفات با یک شرکت رده چندم چینی براي اجراي طرح نورد گرم 2 با قیمت گزاف
- چیست؟ پشت پرده این قرارداد و عوامل دستاندرکار بایستی مشخص شوند.
- 2) علت پرداخت حقوق کلان به برخی افراد مؤثر بدون اشتغال به کار در مجموعه چیست؟ علت مدیریت ناکارآمد
- داخلی و پرداختهاي نجومی به مدیران چیست؟
- 3) دلیل کاهش میزان تولید و حجم صادرات نسبت به سالهاي گذشته چیست؟
- 4) نحوه فروش محصولات فولاد مبارکه پرابهام است علت توزیع رانت از طریق فروش اختصاصی و شبکه توزیع
- (شرکتهاي زیرمجموعه) چیست؟
- 5) علت توزیع قدرت و پول با اهداف سیاسی و از طرق مختلف در این مجموعه چیست؟
- 6) دلیل برگزاري آزمون استخدامی فاقد شفافیت و اعلام نتایج بدون جزئیات در این شرکت چیست؟
- 7) دلیل مداخلات متعدد مدیریت در فرآیند خرید که منجر به افزایش شدید هزینههاي تولید در مجموعه شده چیست؟
این دلیل ها قانع کننده نیستند!
زیرا پاسخ آن ها روشن است و جواب یک جمله است «شرکت دولتی است» اگر به طور اتفاقی بقیه شرکت های دولتی را هم مورد بررسی قرار دهند به همین تخلفات و فساد ها بر می خورند!
طیب نیا وزیر قبلی اقتصاد: شرکت دولتی یعنی منبع تولید رانت، یعنی سفر خارج از کشور، عضویت در هیئت مدیره، حقوق های نجومی، مفسده، استخدام هر کسی که لازم دارید، به جای هزار نفر 5 هزار نفر رو برای ارتباط فامیلی و دوستی استخدام کنی.
تفکر دولتی در مغز مدیران ما نهفته است. مدیران محلی و شهرستانی هم از این شرکت ها دارن نفع می برند
در ادامه نگاهی به این تخلف ها می اندازیم تا بررسی کنیم آیا همه آنها فساد هستند یا خیر؟
همه این موارد اختلاس نیستند!
بسیاری از عناوین ذکر شده اصلا اختلاس نیستند؛ یا مربوط به این شرکت نیستند!
مثلا یک مورد از تخلفات این است که چرا سود ایمیدرو واریز نشده؟ که فعالان بازار میدانند که این عمل، در شرکتهای بورسی اتفاقی مرسوم است و نمیتوان نام فساد بر آن نهاد.
بهتر است مبلغ اصلی را به عهده بخش های نظارتی بگذاریم تا بررسی کنندو رقم دقیق را مشخص کنند.
فساد اصلی؟
فساد اصلی در رقم اختلاس فولاد مبارکه مربوط به بخش فروش است.
یعنی فروش به افراد و گروههای خاص. فساد اصلی همان قیمتگذاری است؛ قیمتگذاریای که غالبا مدیران و روسا و مسئولین بالادستی بدان آلوده شدهاند و رانت عظیمی نیز برای همین مدیران به دنبال داشته است.
روشن تر بگوییم ۵۷هزار میلیارد تومان از این تخلفات به بحث زیرفروشی بازمیگردد؛ در واقع قیمت واقعی عددی بوده و فروش با رقمی کمتر انجام شده است؛ حال مسئول قیمتگذاری کیست؟
مقصر اصلی
وزارت صمت. شاید همین کلمه کافی باشد تا شما متوجه شوید که چرا میگوییم این رانت در همه شرکتهای دولتی می باشد.
توضیح: وقتی کالایی قیمت جهانی دارد، زمانی که به صورت دستوری قیمتگذاری شود، رانتی عظیم برای عده ای کثیر به دنبال خواهد داشت وجلوگیری از آن محال است جز با قطع سیاست غلط؛ یعنی قیمتگذاری دستوری.
به یاد داشته باشیم که فساد چه یک میلیارد تومان باشد و چه ۹۱هزار میلیارد تومان، فساد است و نباید آن را توجیه کرد و قطعا برخورد با تخلفاتی که ثابت شود اختلاس است باید در دستور کار قرار گیرد.
در نهایت چیزی باید آن را مقصر اصلی دانست، قیمتگذاری دستوری است که در این سالها اقتصاد کشور را درگیر خود کرده و به نظر نمیرسد مسئولان قصدی هم برای درست کردن آن داشته باشند.
تا زمانی که قیمتگذاری دستوری ادامه دارد، فساد های این چنینی هم ادامه خواهد داشت و اختلاس های شرکتها و… در کشور نه تنها با دارایی ترامپ که با مجموع دارایی ثروتمندترینهای جهان برابری خواهد کرد.
2 پاسخ
سلام مطلب خیلی خوبی بود
به نظر من ارز دولتی باعث ایجاد رانت میشه
اونم رانت قانونی
لذا باید قیمت ها ازاد بشه
و قیمت دستوری هم کم کم باید حذف بشه
سلام به زودی مطالب تخصصی تر در این زمینه بازنشر خواهندشد